Bók þessi heitir Edda. Hana hefir saman setta Snorri Sturluson eptir þeim hætti sem hér er skipat. Er fyrst frá ásum ok Ymi, þar næst Skáldskap[armál] ok heiti margra hluta, síðast Háttatal er Snorri hefir ort um Hák[on] konung ok Skúla hertug[a].

Almáttigr guð skapaði í upphafi himin ok jörð ok alla þá hlut<i> er þeim fylgja, ok síðarst menn tvá er ættir eru frá komnar, Adam ok Evu, ok fjölgaðisk þeira kynslóð ok dre<i>fðisk um heim allan.

Almáttigr Guð skapaði himin ok jörð ok alla hluti er þeim fylgja, ok síðast menn, er ættirnar eru frá komnar, Adam ok Evu, ok dreifðusk ættirnar um heiminn síðan.

En er fram liðu stundir, þá ójafnaðisk mannfólkit: váru sumir góðir ok rétttrúaðir, en miklu fleiri snerusk þá eptir girndum heimsins ok órœktu guðs boðorð, ok fyrir því drekti guð heiminum í sjóvargangi ok öllum kykvendum heimsins, nema þeim er í örkinni váru með Nóa. Eptir Nóaflóð lifðu átta menn, þeir er heiminn bygðu, ok kómu frá þeim ættir, ok varð enn sem fyrr at þá er fjölmentisk ok bygðisk veröldin, þá var þat allr fjölði mannfólksins er elskaði ágirni fjár ok metnaðar en afrœktusk guðs hlýðni, ok svá mikit gerðisk at því at þeir vildu eigi nefna guð. En hverr mundi þá frá segja sonum þeira frá guðs stórmerkjum? Svá kom at þeir týndu guðs nafni, ok víðast um veröldina fansk eigi sá maðr er deili kunni á skapara sínum. En eigi at síðr veitti guð þeim jarðligar giptir, fé ok sælu, er þeir skyldu við vera í heiminum. Miðlaði hann ok spekðina, svá at þeir skilðu alla jarðliga hluti ok allar greinir þær er sjá mátti loptsins ok jarðarinnar.

En er frá liðu stundir, ójafnaðisk fólkit, sumir váru góðir, sumir lifðu eptir girndum sínum. Fyrir þat var drekt heiminum, nema þeim er meðr Nóa váru í örkinni. Eptir þat bygðisk enn veröldin af þeim, en allr fjölðinn afrœktisk þá guð. En hverr mundi þá segja frá guðs stórmerkjum er þeir týndu guðs nafni? En þat var víðast um veröldina er fólkit viltisk. En þó veitti guð mönnum jarðligar giptir, fé ok sælu ok speki at skilja jarðliga hluti ok greinir þær er sjá mátti lopts ok jarðar.

Þat hugsuðu þeir ok undruðusk hví þat mundi gegna er jörðin ok dýrin ok fuglarnir höfðu saman eðli í sumum hlutum ok þó ólík at hætti. Þat var eitt eðli at jörðin var grafin í hám fjalltindum ok spratt þar vatn upp, ok þurfti þar eigi lengra at grafa til vatns en í djúpum dölum. Svá er ok dýr ok fuglar at jafnlangt er til blóðs í höfði ok fótum. Önnur náttúra er sú jarðar at á hverju ári vex á jörðunni gras ok blóm, ok á sama ári fellr þat allt ok fölnar, svá ok dýr ok fuglar, at vex hár ok fjaðrar ok fellr af á hverju ári. Þat er hin þriðja náttúra jarðar, þá er hon er opnuð ok grafin, þá grœr gras á þeiri moldu, er efst er á jörðunni. Björg ok steina þýddu þeir móti tönnum ok beinum kvikenda.

Þat undruðusk þeir er jörðin ok dýr höfð[u] saman náttúru í sumum hlutum, svá ólíkt sem þat var. ¶ Þat er eitt er jörðin e[r] grœn í hám fjalltindum ok sprettr þar upp vatn, ok þurfti þar eigi lengra at grafa en í djúpum dal. Svá er ok dýr eða fuglar, at jafnlangt er til blóðs í höfði sem í fótum. ¶ Önnur náttúra er sú jarðarinnar at á hverju ári vex á henni [gra]s ok blóm, ok á sama ári fellr þat. ¶ Svá ok dýr eða fuglar, at því vex hár eða [fja]ðrar ok fellr á hverju ári. ¶ Þat er in þriðja náttúra jarðarinnar at hon [er opnuð], þá grœr gras á þeiri moldu, er efst er á jörðunni. ¶ Þeir þýddu björg ok [stei]na móti tönnum ok beinum.

Af þessu skilðu þeir svá at jörðin væri kvik ok hefði líf með nökkurum hætti, ok vissu þeir at hon var furðuliga gömul at aldartali ok máttug í eðli. Hon fœddi öll kykvendi, ok hon eignaðisk allt þat er dó. Fyrir þá sök gáfu þeir henni nafn ok tölðu ætt sína <til hennar>.

Svá skilðu þeir af þessu at jörðin væri kvik ok hefði líf með nökkurum hætti, er hon fœddi öll kvikvendi ok eignaðisk allt þat er dó. Þangat til hennar tölðu þeir ættir sínar.

Þat sama spurðu þeir af gömlum frændum sínum, at síðan er talið váru mörg hundruð vetra, þá var hin sama jörð ok sól ok himintungl, en gangr himintunglanna var ójafn. Áttu sum lengra gang, en sum skemra. Af þvílíkum hlutum grunaði þá, at nökkurr mundi vera stjórnari himintunglanna, sá er stilla myndi gang þeira at vilja sínum, ok myndi sá vera ríkr mjök ok máttigr. Ok þess væntu þeir, ef hann réði fyrir höfuðskepnunum, at hann myndi ok fyrr verit hafa en himintunglin, ok þat sjá þeir, ef hann ræðr gangi himintunglanna, at hann myni ráða skini sólar ok dögg loptsins ok ávexti jarðarinnar, er því fylgir, ok slíkt sama vindinum loptsins ok þar með stormi sævarins. Þá vissu þeir eigi, hvar ríki hans var. Af því trúðu þeir, at hann réð öllum hlutum á jörðu ok í lopti himins ok himintunglum, sævarins ok veðranna.

Þat sama spurðu þeir af gömlum frændum sínum, at síðan er talin váru mörg hundruð vetra, <þá var hin sama jörð> ok sól ok himintungl, en gangr himintungla var ójafn. Áttu sum lengra gang en sum. Af þvílíkum hlutum grunaði þá, at nökkurr mundi vera stjórnari himintunglanna, sá er stilla mundi gang þeira at vilja sínum sjálfs, ok mundi sá vera ríkr ok máttugr. Ok þess væntu þeir, ef hann réð fyrir höfuðskepnunum, at hann mundi ok fyrri verit hafa en himintunglin, ok þat sá þeir, ef hann ræðr gang himintungla, at hann mun ráða skini sólar ok dögg himins ok ávexti jarðarinnar, er þar fylgir, ok slíkt sama vindum loptsins ok þar með stormi sjóvarins. Þat vissu þeir eigi, hvar ríki hans var, en því trúðu þeir, at hann réð öllum hlutum á jörðu ok í lopti, himins ok himintunglanna, sjóvar ok veðranna.

Sá þeir þat at ójafn var gangr himintungla, sum gengu lengra en sum. Þat grunaði þá at nökkurr mundi þeim stýra, ok mundi sá vera ríkr, ok ætluðu hann mundu verit hafa fyrri en himintunglin, ætluðu hann ráða mundu skini sólar ok dögg jarða[r] ok vindum ok stormi. En eigi vissu þeir hverr hann var, en því trúðu þeir at hann ræðr öllum hlutum.

En til þess at heldr mætti frá segja eða í minni festa, þá gáfu þeir nöfn með sjálfum sér öllum hlutum, ok hefir þessi átrúnaðr á marga lund breyzk svá sem þjóðirnar skiptusk ok tungurnar greindusk.

En til þess at heldr mætti frá segja eða í minni festa, þá gáfu þeir nöfn með sjálfum sér, ok hefir þessi átrúnaðr á marga lund breyzk. Svá sem þjóðirnar skiptusk ok tungurnar greindusk,

Ok til þess at þeir mætti muna, þá gáfu þeir öllum hlutum nafn með sér, ok síðan hefir átrúnaðr breyzk á marga vega, sem menn skiptusk eða tungur greindusk.

var efnat þat smíði er mest hefir verit í v<er>öldunni.

Í elli sinni skiptir Nói heiminum með sonum sínum. Ætlaði hann Cham vestrhálfu, en Japheth norðrhálfu, en Sem suðrhálfu með þeiri parteran sem síðar greinir í þriðjunga skipti heimsins. Í þann tíma sem synir þessara manna váru í veröldinni, þá öflgaðisk þegar ágirni til fjár ok mannmetnaðar af því at þá kendusk þær margar listir sem áðr höfðu ekki fundnar verit, ok hóf sik hverr eptir sinni íþrótt. Ok svá langt fœrðu þeir fram sinn metnað at þeir Affricani komnir af Cham herjuðu í þann hluta veraldar sem bygði afspringr Sems frænda þeira. Ok sem þeir höfðu þá yfir unnit, þótti þeim sér eigi nægjask heimrinn ok smíðuðu einn stöpul með tigl ok grjót, þann er þeir ætluðu at vinna skyldi til himins, á þeim velli er kallask Sennaar. Ok þá er þetta smíði var svá mikit vorðit at þat tók upp ór veðrum, ok eigi höfðu þeir at minni fýsi til at halda fram smíðinni, ok sem guð sér hversu þeira ofsi geisar hátt, þá sér hann at hann verðr með einshverju niðr at slá. Ok sá sami guð, sem alls er voldugr ok allt þeira verk mátti á einu augabragði niðr slá en þá sjálfa láta verða at dupti, þá vildi hann þó heldr með því eyða þeiri fyrirætlan at þeir mætti við kennask sinn lítilleik með því at engi þeira skildi hvat annarr talaði ok því vissi engi þeira hvat hverr bauð öðrum, ok braut þat annarr niðr sem annarr vildi uppreisa, þar til er þeir stríddusk á sjálfir ok með því eyddisk öll þeira fyrirætlan í upptekinni stöpulsmíð. Ok sá e[r] fremstr var hét Zoroastres, hann hló fyrr en grét er hann kom í veröldina. En forsmiðir váru tveir ok sjau tigir, ok svá margar tungur hafa síðan dreifzk um veröldina eptir því sem risarnir skiptusk síðan til landa ok þjóðirnar fjölguðusk. Í þessum sama stað var gör ein hin ágætasta borg ok dregit af nafni stöpulsins ok köllut Babilon, ok sem tungnaskiptit var orðit þá fjölguðusk svá nöfnin mannanna ok annarra hluta. Ok sjá sami Zoroastres hafði mörg nöfn, ok þó at hann undirstœði at hans ofsi væri lægðr af sagðri smíð, þá fœrði hann sik þó fram til veraldligs metnaðar ok lét taka sik til konungs yfir mörgum þjóðum Assiriorum. Af honum hófsk skurðgoðavilla, ok sem hann var blótaðr var hann kallaðr Baal, þann köllum vér Bel. Hann hafði ok mörg önnur nöfn, en sem nöfnin fjölguðusk, þá týndisk með því sannleikrinn. Ok af fyrstu villu þá blótaði hverr maðr eptirkomandi sinn formeistara, dýr eða fugla, loptin ok himintunglin ok ýmisliga dauðliga hluti, þar til er þessi villa gekk um allan heim ok svá vandliga týndu þeir sannleiknum at engi vissi skapara sinn, utan þeir einir menn sem töluðu ebreska tungu, þá sem gekk fyrir stöpulsmíðina. Ok þó týndu þeir eigi líkamligum giptum er þeim váru veittar,

En alla hluti skilðu þeir jarðligri skilningu, þvíat þeim var eigi gefin andlig spekðin. Svá skilðu þeir at allir hlutir væri smíðaðir af nökkuru efni.

ok því skilðu þeir alla hluti jarðligri skilningu, at þeim var eigi gefin andlig spekðin. Svá skilðu þeir at allir hlutir væri smíðaðir af nökkuru efni.

En allt skilðu þeir jarðliga, þvíat eigi höfðu þeir andliga gipt, ok trúðu at allt væri af nökkuru efni skapat eða smíðat.

Veröldin var greind í þrjár hálfur. Frá suðri í vestr ok inn at Miðjarðarsjó, sá hlutr var kallaðr Affríka. Inn syðri hlutr þeirar deildar er brunninn af sólu. Annarr hlutr frá vestri til norðrs ok inn til hafsins, er sá kallaðr Evrópa eða Enea. Inn nyrðri hluti er þar svá kaldr, at eigi vex gras á ok engi byggir. Frá norðri ok um austrhálfur allt til suðrs, þat er kallat Asía. Í þeim hluta veraldar er öll fegrð ok prýði ok eignir ok jarðarinnar gull ok gimsteinar. Þar er ok mið veröldin, ok svá sem þar er jörðin fegri ok betri öllum kostum en í öðrum stöðum, svá var ok mannfólkit þar mest tignat af öllum giptunum, spekinni ok aflinu, fegrðinni ok alls kostar kunnustunni.

Veröldin var greind í þrjár hálfur. Frá suðri, vestr ok inn at Miðjarðarsjá, sá hlutr var kallaðr Affríka, en hinn syðri hlutr þeirar deildar er heitr ok brunninn af sólu. Annarr hlutr frá vestri ok til norðrs ok inn til hafsins, er sá kallaðr Evrópa eða Enea. Hinn nyrðri hlutr er þar kaldr svá, at eigi vex gras ok eigi má byggja. Frá norðri ok um austrhálfur allt til suðrs, þat er kallat Asía. Í þeim hluta veraldar er öll fegrð ok prýði ok eign jarðar ávaxtar, gull ok gimsteinar. Þar er ok mið veröldin, ok svá sem þar er jörðin fegri ok betri kostum en í öðrum stöðum, svá var ok mannfólkit þar mest tignat af öllum giptum, spekinni ok aflinu, fegrðinni ok allri kunnustu.

Hversu greind er veröldin í þrjá staði. Veröldin verðr greind í þrjár hálfur. Einn hlutr var frá suðri til vestrs ok um Miðjarðarsjá, sá heitir Affríka, en syðri hlutr er heitr svá at þar brennr af sólu. Annarr hlutr frá vestri til norðrs ok inn til hafs, heitir Evrópa eða Enea, en nyrðri hlutr er þar kaldr ok vex eigi gras ok eigi má byggja. Frá norðri um austrhálfuna til suðrs heitir Asía. Í þeim hluta veraldarinnar er öll fegrð ok eignir, gull ok gimsteinar. Þar er mið veröldin, ok svá sem þar er betra en í öðrum stöðum, svá er þar ok mannfólkit meir tignat en í öðrum stöðum at spekt ok afli, fegrð ok öllum kostum.

Nær miðri veröldinni var gört þat hús ok herbergi er ágætast hefir verit, er kallat er Troja, þar sem vér köllum Tyrkland. Þessi staðr var miklu meiri görr en aðrir ok með meira hagleik á marga lund með kostnaði ok föngum, er þar váru til. Þar váru tólf konungdómar ok einn yfirkonungr, ok lágu mörg þjóðlönd til hvers konungdómsins. Þar váru í borginni tólf höfuðtungur. Þessir höfðingjar hafa verit um fram aðra menn, þá er verit hafa í veröldu, um alla manndómliga hluti.

Nær miðri veröldinni var gört þat hús ok herbergi er ágætast hefir gört verit, er kölluð var Troja, þar sem vér köllum Tyrkland. Þessi staðr var miklu meiri görr en aðrir ok með meira hagleik á marga lund með kostnaði ok föngum, er þar váru. Þar váru tólf konungdómar ok einn yfirkonungr, ok lágu mörg þjóðlönd til hvers konungdóms. Þar váru í borginni tólf höfuðtungur. Þessir höfðingjar hafa verit um fram alla menn, þá er verit hafa í veröldu, um alla manndómliga hluti.

Þar var sett Rómaborg, er vér köllum Troju. Í Troju váru tólf konungdómar ok einn yfir öllum öðrum. Þar váru tólf höfuðtungur.

Leikr þat sízt á tvímæli hverr frœðimaðr sem frá þeim hefir sagt ok af því at allir formenn norðrhálfunnar telja þangat sínar ættir ok setja þá í guða tölu alla sem formenn váru staðarins, einkanliga svá sem sjálfan Príamum setja þeir fyrir Vóden. Má þat eigi undarligt kalla þvíat Príamus var kominn af Saturno þeim sem norðrhálfan trúði langan tíma sjálfan guð verit hafa. Þessi Saturnus vóx upp í ey þeiri í Grikklandshafi er Krít heitir. Hann var meiri ok sterkari <ok> fríðari en aðrir menn. Svá bar vitrleikr hans af öllum mönnum sem aðrar náttúrugjafir. Hann fann ok margar listir þær sem áðr höfðu eigi fundnar verit. Hann var ok svá mikill á þá íþrótt er phítonsanda list heitir at hann vissi fyrir óorðna hluti. Hann fann ok rauða þann í jörðu er hann blés af gull, ok af þessháttar hlutum varð hann skjótt ríkr. Hann sagði ok fyrir árferð ok marga aðra leynda hluti, ok af slíku ok mörgu öðru tóku þeir hann til höfðingja yfir eyna. Ok sem hann hafði litla hríð henni stýrt, þá var þar skjótt nóg allra handa árgæzka. Þar gekk ok engi penningr nema gullpenningr. Svá var þat nógt ok þó at hallæri væri í öðrum löndum, þá kom þar aldri óáran. Mátti af því þangat sœkja alla þá hluti sem þeir þurftu at hafa, ok af þessu ok mörgu öðru ósýniligu kraptaláni er hann hafði trúðu þeir hann guð vera, ok af þessu hófsk önnur villa millum Krítarmanna ok Macedoniorum svá sem hin fyrri meðal Assiriorum ok Chaldeis af Zoroastre. Ok er Saturnus finnr hversu mikinn styrk fólkit þykkisk af honum hafa, þá kallask hann guð vera og segisk stjórnari himins ok jarðar ok allra hluta.

Einn tíma fór hann skipi til Grikklands, þvíat þar var konungsdóttir sú er hann hafði hug á. Hann fekk með því náð henni at einn dag, sem hon var úti meðr þjónustukonum sínum, þá brá hann á sik líki graðungs eins ok lá fyrir henni í skóginum, ok svá fagr at gulls litr var á hverju hári. Ok sem konungsdóttir sér, þá klappaði hon um granarnar. Hann sprettr upp ok brá af sér graðungs líki ok tók hana í fang sér ok bar hana til skips ok flytr heim í Krít. At þessu finnr Juna kona hans. Hann brá henni í kvígu líki ok sendi hana austr í Elfarkvíslir ok lét hennar geyma þræl þann er Argulus hét. Þar var hon tólf mánaði áðr hann skipaði aptr. Marga hluti gørði hann þessum líka eða undarligri. Hann átti þrjá syni, hét einn Jupiter, annarr Neptunus, þriði Plutus. Þeir váru allir atgervismenn hinir mestu ok var Jupiter langt fyrir þeim. Hann var stríðsmaðr ok vann mörg konunga ríki. Hann var ok listugr sem faðir hans ok brá á sik ýmissa dýra líki ok með því kom hann mörgu fram því sem manndóminum er ómöguligt at gøra, ok af slíku ok öðru hræddusk hann allar þjóðir. Því er Jupiter settr fyrir Þór svá sem allar óvættir hræddusk hann.

Saturnus lét upp gøra í Krít tvær borgir ok sjau tigu, ok sem hann þykkisk fullkominn í ríki sínu, þá skiptir hann því með sonum sínum sem hann setti sik fyrir guð ok skipaði hann Jupiter himinríki, en Neptuno jarðríki, en Pluto helvíti. Ok þótti honum sá hlutr ókjörligastr ok því gaf hann honum hund sinn þann er hann kallaði Serberum til þess at geyma helvítis. Þenna Serberum segja Grikkir Erkulum hafa dregit ór helvíti ok á jarðríki, ok þó at Saturnus hefði skipt Jupiter himinríki, þá girntisk hann eigi at síðr at eignask jarðríki ok herjar nú upp á ríki föður síns. Ok svá segisk at hann léti taka hann ok gelda, ok fyrir slík stórvirki segir hann sik guð vera ok þat segja Macedonii at hann léti taka sköpin ok kasta út á sjóinn, ok því trúðu þeir langa ævi at þar af hefði vorðit kona. Þá kölluðu þeir Venerem, ok því er Venus alla ævi síðan kölluð ástargyðja, ok settu hana í guða tölu at þeir trúðu at hon mætti þíða allra manna hjörtu til ástar karla ok kvenna. Sem Saturnus var geldr af Jupiter syni sínum, þá flý<ði> hann austan ór Krít ok hingat í Italia. Þa<r> bygðu þá þessháttar þjóðir sem ekki erfiðaðu ok lifðu við akarn ok við grös, ok lágu í hellum eða jarðholum. Ok sem Saturnus kom þar, þá skipti hann nöfnum ok kallaði sik Njörð, sakir þess at hann hugði at Jupiter son hans mundi þá síðr frétta hann upp. Hann kendi þar fyrstr manna at plœgja ok planta víngarða. Þar var góð jörð ok hrá ok gørðisk þar skjótt ár mikit. Tóku þeir hann til höfðingja ok svá eignaðisk hann öll þessháttar ríki ok lét gøra þar margar borgir. Jupiter son hans átti marga syni, þá sem ættir eru frá komnar: hans son var Dardanus, hans son Herikon, hans son Lamedon, faðir Príami höfuðkonungs. Príamus átti marga syni. Einn af þeim var Ektor, er ágætastr hefir verit allra manna í veröldu at afli ok vexti ok atgørvi ok öllum manndómligum listum riddarligrar slektar. Ok þat finnsk skrifat, þá er Grikkir ok allr styrkr norðrhálfu ok austrhálfu börðusk við Trojumenn, þá hefði þeir aldri sigraðir vorðit nema Grikkir hefði heitit á guðin, ok gengu svá fréttir at ekki mannligt eðli mátti þá sigra nema þeir yrði sviknir af sjálfs síns mönnum, sem síðan gerðisk. Ok af þeira frægð gáfu eptirkomandi menn sér þeira virðingarnöfn, ok einkanliga svá sem Rómverjar, er ágætastir menn hafa verit at mörgum hlutum eptir þeira daga, ok svá segisk at þá er Róma var algör at Rómverjar venduðu sínum siðum ok lögmáli sem næst máttu þeir komask eptir því sem Troju menn höfðu haft forfeðr þeira. Ok svá mikill kraptr fylgði þessum mönnum at mörgum öldrum síðar, þá er Pompeius einn höfðingi Rómverja herjaði í austrhálfuna, flýði utan Óðinn ór Asía ok hingat í norðrhálfuna, ok þá gaf hann sér ok sínum mönnum þeira nöfn ok kallaði Príamum hafa heitit Óðin, en dróttning hans Frigg, ok af því tók ríkit síðan nafn ok kallaði Frigía þar sem borgin stóð. Ok hvárt er Óðinn sagði þat til metnaðar við sik, eða þat hafi svá verit með skipti tungnanna, þá hafa þó margir frœðimenn haft þat fyrir sannenda sögn, ok þat var lengi ævi eptir at hverr sem mikill höfðingi var tók sér þar dœmi eptir.

er vér köllum Skjöld, hans son Bjaf, er vér köllum Bjár, hans son Jat, hans son Guðólfr, hans son [Finn], hans son Fríallaf, er vér köllum Friðleif. Hann átti þann son er nefndr er Vóden, þann köllum vér Óðin. Hann var ágætr maðr af speki ok allri atgervi. Kona hans hét Frigíða, er vér köllum Frigg.

Einn konungr, er þar var, er nefndr Munón eða Mennón. Hann átti dóttur höfuðkonungsins Príami, sú hét Tróan. Þau áttu son, hann hét Trór, eða Thór. Hann var at uppfœzlu með hertoga þeim er nefndr er Lorikus, en <er> hann var tíu vetra, þá tók hann við jöfnun föður síns. Svá var hann fagr álitum, er hann kom með öðrum mönnum, sem þá er fíls <bein> er grafit í eik. Hár hans er fegra en gull. Þá er hann var tólf vetra, þá hafði hann fullt afl. Þá lypti hann af jörðu tíu bjarnstökum öllum senn, ok þá drap hann Lórikum hertoga, fóstra sinn, ok konu hans, Lóra eða Glóra, ok eignaði sér ríkit Trakía, þat köllum vér Þrúðheim. Þá fór hann víða um lönd ok kannaði allar heimshálfur ok sigrað<i> einn saman alla berserki ok alla risa ok einn inn mesta dreka ok mörg dýr. Í norðrhálfu heims fann hann spákonu þá, er Síbil hét, er vér köllum Sif, ok fekk hennar. Eigi kann ek segja ætt Sifjar. Hon var allra kvenna fegrst, hár hennar var sem gull, þeira son Lóriði, er líkr var feðr sínum. Hans son var Einriði, hans son Ving, hans son Vingenir, hans son Móði, hans son Ingi, hans son Seskef, hans son Heðvig, hans son Athra, er vér köllum Annan, hans son Úrmann, hans son Heremóð, hans son Skjaldun, er vér köllum Skjöld, hans son Bjár, hans son Jate, hans sonr Guðólfr, hans son Finn, hans son Fríalleaf, er vér köllum Frilleif. Hann átti þann son er nefndr er Óðinn. Hann var ágætr maðr af speki ok allri atgørvi. Kona hans hét Frigíða, er vér köllum Frigg.

Einn konungr í Troju hét Munón eða Mennón. Hann átti dóttur höfuðkonungs Príami, sú hét Tróan. Þau áttu son, sá hét Trór, þann köllum <vér> Þór. Hann var at uppfœzlu í Trakía með þeim hertoga er nefndr er Lorikus, en er hann var tíu vetra, þá tók hann við vápnum föður síns. Svá var hann fagr álitum, er hann kom með öðrum mönnum, sem þá er fílsbein er grafit í eik. Hár hans er fegra en gull. Þá er hann var tólf vetra, hafði hann fullt afl. Þá lypti hann af jörðu tíu bjarnstökum öllum senn, ok þá drap hann Lorikus hertoga, fóstra sinn, ok konu hans, Lóra eða Glóra, ok eignaði sér ríkit Trakía, þat köllum vér Þrúðheim. Þá fór hann víða um lönd ok kannaði heimshálfur ok sigraði einn saman alla berserki ok alla risa ok einn hinn mesta dreka ok mörg dýr. Í norðrhálfu heims fann hann spákonu þá, er Sibil hét, er vér köllum Sif, ok fekk hennar. Engi kann segja ætt Sifjar. Hon var allra kvenna fegrst, hár hennar var sem gull. Þeira son var Lóriði, er líkr var feðr sínum. Hans son var Einriði, hans <son> Vingiþórr, hans son Vingenir, hans son Móða, hans son Magi, hans son Chespheth, hans son Beðvig, hans son Athra, er vér köllum Annan, hans son Ítrmann, hans son Heremóð, hans son Skjaldun, er vér köllum Skjöld, hans son Bjaf, er vér köllum Bjár, hans son Jat, hans son Guðólf, hans son Finn, hans son Fríallaf, er vér köllum Friðleif. Hann átti þann son er nefndr er Vóden, þann köllum vér Óðin. Hann var ágætr maðr af speki ok allri atgørvi. Kona hans hét Frigíða, er vér köllum Frigg.

Konungr hét Menón, hann átti dóttur Príamus konungs Trojam. Sonr þeira hét Trór, er vér köllum Þór. Þá var hann tólf vetra er hann hafði fullt afl sitt. Þá lypti hann af jörðu tíu bjarnstökum senn. Hann sigraði marga berserki senn ok dýr eða dreka. Í norðrhálfu heimsins fann hann spákonu eina er Sibil hét, en vér köllum Sif. Engi vissi ætt hennar. Sonr þeira hét Lóriði, hans sonr Vingiþórr, hans sonr Vingenir, hans sonr Móða, hans sonr Magi, hans sonr Sefsmeg, hans sonr Beðvig, hans sonr Atra, er vér köllum Annan, hans sonr Ítrmann, hans sonr Eremóð, hans sonr Skjaldun, er vér köllum Skjöld, hans sonr Bjaf, er vér köllum Bör, hans sonr Jat, hans sonr Guðólfr, hans sonr Finnr, hans sonr Frjálafr, er vér köllum Friðleif, hans sonr Vodden, er vér köllum Óðin.

Óðinn hafði spádóm ok svá kona hans, ok af þeim vísindum fann hann þat at nafn hans mundi uppi vera haft í norðrhálfu heimsins og tignat um fram alla konunga. Fyrir þá sök fýstisk hann at byrja ferð sína af Tyrklandi ok hafði með sér mikinn fjölða liðs, unga menn ok gamla, karla ok konur, ok höfðu með sér marga gersemliga hluti. En hvar sem þeir fóru yfir lönd, þá var ágæti mikit frá þeim sagt, svá at þeir þóttu líkari goðum en mönnum. Ok þeir gefa eigi stað ferðinni, fyrr en þeir koma norðr í þat land er nú er kallat Saxland. Þar dvalðisk Óðinn langar hríðir ok eignask víða þat land.

Óðinn hafði spádóm ok svá kona hans, ok af þeim vísindum fann hann þat at nafn hans myndi uppi vera haft í norðrhálfu heimsins og tignat um fram alla konunga. Fyr þá sök fýstisk hann at byrja ferð sína af Tyrklandi ok hafði með sér mikinn fjölða liðs, unga menn ok gamla, karla ok konur, ok höfðu með sér marga gørsimliga hluti. En hvar sem þeir fóru yfir lönd, þá var ágæti mikit frá þeim sagt, svá at þeir þóttu líkari guðum en mönnum. Þeir gefa ei stað ferðinni, fyrr en þeir koma norðr í þat land er nú er kallat Saxland. Þar dvalðisk Óðinn langar hríðir ok eignask víða þat land.

Óðinn hafði spádóm ok svá kona hans, ok af þeim vísindum fann hann þat at nafn hans mundi uppi vera haft í norðrhálfu heims og tignat um fram alla konunga. Fyrir þá sök fýstisk hann at byrja ferð sína af Tyrklandi ok hafði með sér mikinn fjölða liðs, unga menn ok gamla, karla ok konur, ok höfðu með sér marga gersemliga hluti. En hvar sem þeir fóru yfir lönd, þar var ágæti mikit af þeim sagt, svá at þeir þóttu líkari guðum en mönnum. Ok þeir gefa eigi stað ferðinni, fyrr en þeir koma norðr í þat land er nú er kallat Saxland. Þar dvalðisk Óðinn langa hríð ok eignaðisk víða þat land.

Frá því er Óðinn kom á Norðrlönd. Þessi Óðinn hafði mikinn spádóm. Kona hans hét Frigida, er vér köllum Frigg. Hann fýstisk norðr í heim með mikinn her ok stórmiklu fé, ok hvar sem þeir fóru þótti mikils um þá vert ok líkari goðum en mönnum. Þeir komu í Saxland ok eignaðisk Óðinn þar víða landit,

Þar setr Óðinn til lands gæzlu þrjá sonu sína. Er einn nefndr Veggdegg, var hann ríkr konungr ok réð fyrir Austr-Saxalandi, hans sonr var Vitrgils, hans synir váru þeir [V]itta, faðir Heingests, ok Sigarr, faðir Svebdegg, er vér köllum Svipdag. Annarr son Óðins hét Beldegg, er vér köllum Baldr, hann átti þat land, er nú heitir Vestfal. Hans son var Brandr, hans son Frjóðigar, er vér köllum Fróða, hans son var Freóvit, hans son Úvigg, hans son Gevís, er [vér k]öllum Gavé. Inn þriði son Óðins er nefndr Siggi, hans son Verir. Þeir langfeðgar réðu þar fyrir er nú er kallat Frakland, ok er þaðan sú ætt komin er kölluð er Völsungar. Frá öllum þessum eru stórar ættir komnar ok margar.

Þar setr Óðinn til landgæzlu þrjá sonu sína. Er einn nefndr Vegdeg, var hann ríkr konungr ok réð fyrir Austr-Saxalandi, hans synir váru þeir Vitrgils ok Vitta, faðir Heingests, ok Sigarr, faðir Svegdeg, er vér köllum Svipdag. Annarr sonr Óðins hét Beldeg, er vér köllum Baldr, hann átti þar land, er nú heitir Vestval. Hans sonr var Brandi Frjóðigar, er vér köllum Fróða, hans son var Frjóvinn, hans son Úvig, hans son Gevís. Inn þriði sonr Óðins er nefndr Sigi, hans son Vefir. Þeir langfeðr réðu þar fyrir er nú er kallat Frakkland, ok er þaðan sú ætt komin er kölluð er Völsungar. Frá öllum þessum eru stórar ættir komnar ok margar.

Þar setti Óðinn til lands gæzlu þrjá sonu sína. Er einn nefndr Veggdegg, var hann ríkr konungr ok réð fyrir Austr-Saxalandi, hans son Vitrgils. Hans synir váru þeir Picta, faðir Heingests, ok Sigarr, faðir Svebdeg, er vér köllum Svipdag. Annarr son Óðins hét Beldeg, er vér köllum Baldr, hann átti þat land, er nú heitir Vestfal. Hans son var Brandr, hans son Frjóðigar, er vér köllum Fróða, hans son var Freóvin, hans son Ývigg, hans son Gevís, er vér köllum Gavé. Inn þriði son Óðins er nefndr Sigi, hans son Rerir. Þeir langfeðr réðu þar fyrir er nú er kallat Frakkland, ok er þaðan sú ætt komin er kölluð er Völsungar. Frá öllum þessum eru stórar ættir komnar ok margar.

ok þar setti hann til lands gæzlu þrjá syni sína. Vegdreg réð fyrir Austr-Saxlandi. Annarr sonr hans hét Beldeg, er vér köllum Baldr, hann átti Vestrfál, þat ríki er svá heitir. Þriði sonr hans hét Sigi, hans sonr Rerir, faðir Völsungs, er Völsungar eru frá komnir, þeir réðu fyrir Frakklandi. Frá öllum þeim eru stórar ættir komnar.

Þá byrjaði Óðinn ferð sína norðr ok kom í þat land, er þeir kölluðu Reiðgotaland, ok eignaðisk í því landi allt þat er hann vildi. Hann setti þar til landa son sinn er Skjöldr hét, hans son hét Friðleifr, þaðan er sú ætt ko[min, e]r Skjöldungar heita, þat eru Danakonungar, ok þat heitir nú Jótland er þá var kallat Reiðgotaland.

Þá byrjaði Óðinn ferð sína norðr ok kom í þat land, er þeir kölluðu Reiðgotaland, ok eignaðisk í því landi allt þat er hann vildi. Hann setti þar til landa son sinn er Skjöldr hét, er Skjöldungar eru frá komnir, hans son var Frilleifr, þat eru Danakonungar, ok þat heitir nú Jótland er þá var kallat Reiðgotaland.

Þá byrjaði Óðinn ferð sína norðr ok kom í þat land, er þeir kölluðu Reiðgotaland, ok eignaðisk í því landi allt þat er hann vildi. Hann setti þar til landa son sinn er Skjöldr hét, hans son var Friðleifr, þaðan er sú ætt komin er Skjöldungar heita, þat eru Danakonungar, ok þat heitir nú Jótland er þá var kallat Reiðgotaland.

Þá fór Óðinn í Reiðgotaland, ok eignaðisk þat, ok setti þar son sinn Skjöld, föður Friðleifs, er Skjöldungar eru frá komnir. Þat heitir nú Jótland er þeir kölluðu Reiðgotaland.

Eptir þat fór hann norðr þar sem nú heitir Svíþjóð. Þar var sá konungr, er Gylfi er nefndr, en er hann spyrr til ferða þeira Asíamanna, er æsir váru kallaðir, fór hann móti þeim ok bauð at Óðinn skyldi slíkt vald hafa í hans ríki sem hann vildi sjálfr. Ok sá tími fylgði ferð þeira, at hvar sem þeir dvölðusk í löndum, þá var þar ár ok friðr góðr, ok trúðu allir, at þeir væri þess ráðandi, þvíat <þat> sá ríkismenn at þeir váru ólíkir öðrum mönnum þeim er þeir höfðu sét at fegrð ok at viti. Þar þótti Óðni fagrir landskostir ok kaus sér þar borgstað, er nú heita Sigtúnir.

Eptir þat fór hann norðr þar sem nú heitir Svíþjóð. Þar var sá konungr, er Gylfi er nefndr, en er hann spyrr til ferðar þeira Ásíamanna, er æsir váru kallaðir, fór hann í móti þeim ok bauð at Óðinn skyldi slíkt vald hafa í hans ríki sem hann vildi. Ok sá tími fylgði ferð þeira, at hvar sem þeir dvölðusk í löndum, þá var þar ár ok friðr, ok trúðu allir, at þeir væri þess ráðandi, þvíat þat sá ríkismenn at þeir váru ólíkir öðrum mönnum þeim er þeir höfðu sét at fegrð ok svá at viti. Þar þótti Óðni fagrir landskostir ok kaus sér þar borgstað, sem nú heita Sigtún.

Eptir þat fór hann norðr þar sem nú heitir Svíþjóð. Þar var sá konungr, er Gylfi er nefndr, en er hann spyrr til ferðar þeira Asíamanna, er æsir váru kallaðir, fór hann móti þeim ok bauð at Óðinn skyldi slíkt vald hafa í hans ríki sem hann vildi sjálfr. Ok sá tími fylgði ferð þeira, at hvar sem þeir dvölðusk í löndum, þá var þar ár ok friðr. Því trúðu allir, at þeir væri þess ráðandi, þvíat þat sá ríkismenn at þeir váru ólíkir öðrum mönnum þeim er þeir höfðu sét at fegrð ok svá at viti. Þar þótti Óðni fagrir landskostir ok kaus sér þar borgar stað, sem nú heita Sigtún,

Frá því er Óðinn kom í Svíþjóð ok gaf sonum sínum ríki. Þaðan fór Óðinn í Svíþjóð. Þar var sá konungr, er Gylfi hét, ok er hann frétti til Asíamanna, er æsir váru kallaðir, fór hann í móti þeim ok bauð þeim í sitt ríki. En sá tími fylgði ferð þeira, hvar sem þeir dvölðusk í löndum, þá var þar ár ok friðr, ok trúðu menn, at þeir væri þess ráðandi, þvíat ríkismenn sá þá ólíka flestum mönnum öðrum at fegrð ok viti. Þar þótti Óðni fagrir vellir ok landskostir góðir, ok kaus sér þar borgar stað, sem nú heita Sigtún,

þat var af hans nafni, ok gaf sér konungdóm ok kallaðisk Njörðr, ok því finnsk þat skrifat í fræðibókum at Njörðr hafi heitit hinn fyrsti Svíakonungr. Er þat til þess at Óðinn hefir þar verit göfgastr,

Skipa<ði> hann þar höfðingjum ok í þá líking, sem verit hafði í Troja, setti tólf höfuðmenn í staðinum at dœma landslög, ok svá skipaði hann réttum öllum sem fyrr höfðu verit í Troju ok Tyrkir váru vanir.

Skipaði hann þar höfðingjum ok í þá líking, sem verit hafði í Troju, setti tólf höfuðmenn í staðnum at dœma landslög, ok svá skipaði hann réttum öllum sem fyrr hafði verit í Troju ok Tyrkir váru vanir.

ok skipaði þar höfðingjum í þá líking, sem verit hafði í Troju, setti tólf höfuðmenn í staðnum at dœma landslög, ok svá skipaði hann réttum öllum sem fyrr höfðu verit í Troju ok Tyrkir váru vanir.

skipaði þar höfðingja í þá líking sem í Troju. Váru settir tólf höfðingjar at dœma landslög.

Eptir þat fór hann norðr þar til er sjár tók við honum, sá er þeir hugðu at lægi um öll lönd, ok setti þar son sinn <til> þess ríkis er nú heitir Nóregr. Sá er Sæmingr kallaðr, ok telja þar Nóregskonungar sínar ættir til hans ok svá jarlar ok aðrir ríkismenn, svá sem segir í Háleygjatali. En Óðinn hafði með sér þann son sinn er Yngvi er nefndr, er konungr var í Svíþjóðu, ok eru frá honum komnar þær ættir er Ynglingar eru kallaðir.

Eptir þat fór hann norðr þar til er sjár tók við honum, sá er þeir sögðu at lægi um öll lönd, ok setti þar son sinn til þess ríkis er nú heitir Nóregr. Sá er Semingr kallaðr, ok telja þar Nóregskonungar sínar ættir þar til hans ok svá jarlar ok aðrir ríkismenn, svá sem segir í Háleygjatali. En Óðinn hafði með sér þann son sinn er Yngvi er nefndr, er konungr var í Svíþjóð eptir hann, ok eru af honum komnar þær [ættir er Ynglingar eru kallaðir.

Eptir þat fór hann norðr þar til er sjár tók við honum, sá er þeir hugðu at lægi um lönd öll, ok setti þar son sinn til þess ríkis er nú heitir Nóregr. Sá hét Sæmingr, ok telja þar Nóregskonungar sínar ættir til hans ok svá jarlar ok aðrir ríkismenn, svá sem segir í Háleygjatali. En Óðinn hafði með sér þann son sinn er Yngvi er nefndr, er konungr var í Svíþjóðu eptir hann, ok eru af honum komnar þær ættir er Ynglingar eru kallaðir.

Síðan fór Óðinn norðr þar til er sjór tók við honum, sá er hann ætlaði at lægi um öll lönd, ok setti þar son sinn til ríkis, er Sem[in]gr hét, en nú heitir Nóregr, ok telja Nóregskonungar ok svá jarlar þangat ættir sínar. Með Óðni fór Yngvi, er konungr var í Svíþjóðu eptir hann, ok Ynglingar eru frá komnir.

Þeir æsir tóku sér kvánföng þar innan lands, en sumir sonum sínum, ok urðu þessar ættir fjölmennar, at umb Saxland ok allt þaðan um norðrhálfur dreifðisk svá at þeira tunga, Ásíamanna, var eigintunga um öll þessi lönd, ok þat þykkjask menn skynja mega af því at skrifuð eru langfeðganöfn þeira, at þau nöfn hafa fylgt þessi tungu ok þeir æsir hafa haft tunguna norðr hingat í heim, í Nóreg ok í Svíþjóð, í Danmörk ok í Saxland, ok í Englandi eru forn landsheiti eða staðaheiti, þau er skilja má at af annarri tungu eru gefin en þessi.

Þeir æsir tóku sér k]vánföng þar innan lands, en sum sonum sínum, ok urðu þessar ættir fjölmennar, at um Saxland ok allt þaðan of norðrhálfur dreifðisk svá at þeira tunga, Ásíamanna, var eigintunga um öll þessi lönd, ok þat þykkjask menn skynja mega af því rituð eru langfeðganöfn þeira, at þau nöfn hafa fylgt þessi tungu ok þeir æsir hafa haft tunguna norðr hingat í heim, í Nóreg ok í Svíþjóð, í Danmörk ok í Saxland, ok í Englandi eru forn landsheiti eða staðaheiti, þau er skilja má at af annarri tungu eru gefin en þessi.

Þeir æsir tóku sér kvánföng þar innan lands, en sumir sonum sínum, ok urðu þessar ættir fjölmennar, svá at um Saxland ok allt þaðan um norðrhálfur dreifðisk svá at þeira tunga, Asíamanna, var eigintunga um öll þessi lönd, ok þat þykkjask menn skynja mega af því er rituð eru langfeðganöfn þeira, at þau nöfn hafa fylgt þessi tungu ok þeir æsir hafa haft tunguna norðr hingat í heim, í Nóreg ok Svíþjóð, í Danmörk ok Saxland, ok í Englandi eru forn landsheiti eða staða, þau er skilja má at af annarri tungu eru gefin en þessi.

Þeir æsirnir tóku sér kvánföng þar innan lands, ok urðu þær ættir fjölmennar, um Saxland ok um norðrhálfuna. Þeira tunga ein gekk um þessi lönd, ok þat skilja menn at þeir hafa norðr hingat haft tunguna í Nóreg ok Danmörk, Svíþjóð ok Saxland.