GYLFAGINNING 38 [R] GYLFAGINNING 38 [T] GYLFAGINNING 38 [W] GYLFAGINNING 38 [U]

Þá mælti Gangleri: "Þat segir þú at allir þeir menn er í orrostu hafa fallit frá upphafi heims eru nú komnir til Óðins í Valhöll. Hvat hefir hann at fá þeim at vistum? Ek hugða at þar skyldi vera allmikit fjölmenni."

Þá svarar Hár: "Sat<t> er þat er þú segir, allmikit fjölmenni er þar, en miklu fleira skal enn verða, ok mun þó oflítit þykkja þá er úlfrinn kemr. En aldri er svá mikill mannfjölði í Valhöll at eigi má þeim endask flesk galtar þess er Sæhrímnir heitir. Hann er soðinn hvern dag ok heill at [apt]ni. En þessi spurni<n>g er nú spyrr þú, þykki mér líkara at fáir muni svá vísir vera at hér kunni satt <af> at segja. Andhrímnir heitir steikarinn, en Eldhrímnir ketillinn. Svá er hér sagt:

Þá mælti Gangleri: "Þat segir at allir menn þeir er í orrostu hafa fallit frá upphafi heims eru nú komnir til Óðins í Valhöll. Hvat hefir hann at fá þeim at vistum? Ek hugða at þat skyldi vera allmikit fjölmenni."

Þá svarar Hár: "Satt er þat er þú segir, allmikit fjölmenni er þar, en miklu fleira skal enn verða, ok mun þó oflítit þykkja þá er úlfrinn kømr. En aldri er svá mikill mannfjölðinn í Valhöll at ei má þeim endask flesk galtar þess er Sæhrímnir heitir. Hann er soðinn hvern dag ok heill at aptni. En þessi spurning er nú spyrðu, þykki mér líkara at fáir munu vera svá vísir at hér kunni satt af at segja. Andhrímnir heitir steikarinn, en Eldhrímnir ketillinn. Svá er hér:

Þá mælti Gangleri: "Þat segir þú at allir þeir er í orrostu hafa fallit frá upphafi heims eru nú komnir til Óðins í Valhöll. Hvat hefir hann at fá þeim at vistum? Ek hugða at þar skyldi vera allmikit fjölmenni."

Þá sagði Hár: "Satt er þat er þú segir, allmikit fjölmenni er þar, en miklu fleira skal enn verða, ok mun þó oflítit þykkja þá er úlfrinn kemr. En aldri er svá mikill mannfjölðinn í Valhöll at ei má þeim endask flesk galtar þess er Sæhrímnir heitir. Hann er soðinn hvern dag ok heill at aptni. En þessi spurning er nú spyrr þú, þykki mér líkara at fáir munu svá vísir vera at hér kunni satt af at segja. Andhrímnir heitir steikarinn, en Eldhrímnir ketillinn. Svá er hér sagt:

Frá vist ok drykk með ásum. Þá segir Gangleri: "Hvat hefir Óðinn at fá svá mörgu fólki sem þar er, ef allir vápndauðir menn koma til hans?"

Hár segir: "Þar er mikit fjölmenni, ok mun þó eigi ofmikit þykkja þá er úlfrinn kemr. En aldri er svá mikit fjölmenni at eigi má endask flesk þat er Sæhrímnir heitir. Hann er soðinn hvern dag ok heill at aptni. En fáir munu þetta kunna at segja þér. Andhrímnir heitir s[te]ikarinn, en Eldhrímnir ketillinn, sem hér segir:

46. Andhrímnir lætr
í Eldhrímni
Sæhrímni soðinn,
fleska bazt,
at þat fáir vitu
við hvat einherjar alask."
46. Andhrímnir lætr
í Eldhrímni
Sæhrímni soðinn,
fleska bazt,
en þat fáir vitu
við hvat einherjar alask."
46. Andhrímnir lætr
í Eldhrímni
Sæhrímni soðinn,
fleska bazt,
en þat fáir vitu
við hvat einherjar alask."
44. Andhrímnir l[ætr]
í Eldhrímni
Sæhrímni soðinn,
fleska bezt,
en þat fáir vitu
við [hva]t einherjar alask."

Þá mælti Gangleri: "Hvárt hefir Óðinn þat sama borðhald sem einherjar?"

Hár segir: "Þá vist er á hans borði stendr gefr hann tveim úlfum er hann á, er svá heita: Geri ok Freki, ok ønga vist þarf hann: vín er honum bæði drykkr ok matr. Svá segir hér:

Þá mælti Gangleri: "Hvárt hefir Óðinn þat sama borðhald sem einherjar?"

Hár segir: "Þá vist er á hans borði stendr gefr hann tveim úlfum er svá heita: Geri ok Freki, en enga vist þarf hann: vín er honum bæði drykkr ok matr. Svá segir hér:

Þá mælti Gangleri: "Hvárt hefir Óðinn þat sama borðhaldit sem einherjar?"

Hár sagði: "Þá vist er á hans borði stendr gefr hann tveim úlfum, er svá heita: Geri ok Freki, en enga vist þarf hann: vín er honum bæði drykkr ok matr. Svá segir hér:

Þá mælti Gangleri: "Hvárt hefir Óðinn þat sama borðhald sem einherjar?"

Hár segir: "Þá vist er stendr á hans borði gefr hann tveim úlfum, er hann á, ok svá heita: Geri ok Freki, en enga vist þarf hann, vín er honum bæði matr ok drykkr, sem hér segir:

47. Gera ok Freka
seðr gunntamiðr
hróðigr Herjaföðr,
en við vín eitt
vápngafigr
Óðinn æ lifir.
47. Gera ok Freka
seðr gunntamiðr
hróðigr Herjaföðr,
en við vín eitt
vápngafigr
Óðinn æ lifir.
47. Gera ok Freka
seðr gunntamiðr
hróðigr Herjaföðr,
en við vín eitt
vápngöfugr
Óðinn æ lifir.
45. Gera ok Freka
seðr gunntamiðr
hróðigr Herjaföðr,
en við vín eitt
vápngöfugr
Óðinn æ lifir.

Hrafnar tveir sitja á öxlum honum ok segja í eyru honum öll tíðindi þau er þeir sjá eða heyra, þeir heita svá: Huginn ok Muninn. Þá sendi<r> hann í dagan at fljúga um allan heim ok koma þeir aptr at dögurðarmáli. Þar af verðr hann margra tíðinda víss. Því kalla menn hann hrafnaguð, svá sem sagt er:

Hrafnar tveir sitja á öxlum honum ok segja í eyru honum öll tíðindi þau er þeir sjá eðr heyra, þeir heita svá: Huginn ok Muninn. Þá sendir hann í dagan at fljúga um heim allan ok koma þeir aptr at dögurðarmáli. Þar af verðr hann margra tíðinda víss. Því kalla menn hann hrafnaguð, svá sem sagt er:

Hrafnar tveir sitja á öxlum honum ok segja í eyru honum öll tíðindi þau er þeir sjá eða heyra, þeir heita svá: Huginn ok Muninn. Þá sendir hann í dagan at fljúga um heim allan ok koma þeir aptr at dagverðarmáli. Þar af verðr hann margra tíðinda víss. Því kalla menn hann hrafnaguð, svá sem sagt er:

Hraf[n]ar sitja tveir á öxlum hans ok segja honum öll tíðindi í eyru hans, þau er þ[ei]r sjá eða heyra, þeir heita svá: Huginn ok Muninn. Þá sendir Óðinn í d[a]gan at fljúga um heima alla ok koma aptr um dagverð. Því heitir hann hrafnaguð, sem hér segir:

48. Huginn ok Muninn
fljúga hverjan dag
jörmungrund yfir.
Óumk ek Hugin
at hann aptr ne komi,
þó sjámk ek meir at
                   [ Munin."
48. Huginn ok Muninn
fljúga hverjan dag
jörmungrund yfir.
Óttumk ek Hugin
at hann aptr komi,
þó sjámk ek meir um
                   [ Munin."
48. Huginn ok Muninn
fljúga hverjan dag
jörmungrund yfir.
Óumsk ek Hugin
at hann aptr ne komi,
þó sjámsk meir um
                   [ Munin."
46. Huginn ok Muninn
fljúga hvern dag
jörmungrund yfir.
Óumsk ek Hu[g]in
at hann aptr kemr,
þó sjámsk ek meir um
                   [ Munin."
GYLFAGINNING 39 [R] GYLFAGINNING 39 [T] GYLFAGINNING 39 [W] GYLFAGINNING 39 [U]

Þá mælti Gangleri: "Hvat hafa einherjar at drykk þat er þeim endisk jafngnógliga sem vistin, eða er þar vatn drukkit?"

Þá segir Hár: "Undarliga spyrðu nú, at Allföðr mun bjóða til sín konungum eða jörlum eða öðrum ríkismönnum ok muni gefa þeim vatn at drekka, ok þat veit trúa mín at margr kemr sá til Valhallar er dýrt mundi þykkjask kaupa vatnsdrykkinn ef eigi væri betra fagnaðar þangat at vitja, sá er áðr þolir sár ok sviða til banans.

Þá mælti Gangleri: "Hvat hafa einherjar at drykk þat er þeim endisk jafngnógliga sem vistin, eða er þar vatn drukkit?"

Þá segir Hár: "Undarliga spyrðu nú, at Allföðr mun bjóða til sín konungum eða jörlum eða öðrum ríkismönnum ok muni gefa þeim vatn at drekka, ok þat veit trúa mín at margr kømr sá til Valhallar er dýrt mundi þykkjask kaupa vatnsdrykkinn ef ei væri betra fagnaðar þangat at vitja, sá er áðr þolir sár ok sviða til banans.

Þá mælti Gangleri: "Hvat hafa einherjar at drykk þat er þeim endisk jafngnógliga sem vistin, eða er þar vatn drukkit?"

Þá sagði Hár: "Undarliga spyrr þú nú, at Alföðr mun bjóða til sín konungum eða jörlum eða öðrum ríkismönnum ok muni gef<a> þeim vatn at drekka, ok þat veit trúa mín at margr kemr sá til Valhallar er dýrt mundi þykkjask kaupa vatnsdrykkinn ef eigi væri betra fagnaðar þangat at vitja, sá er áðr þolir sár ok sviða til banans.

Þá segir Gangleri: "Hvat hafa einherjar at drykk er þeim endisk jafngnógliga sem vistin, eða e[r] þar vatn drukkit?"

Há[r] segir: "Undarliga spyrðu, at Alföðr mundi bjóða til sín konungum eða jörlum ok mundi hann gefa þeim vatn at drekka. Margr kemr sá til Valhallar er dýrt mundi þykkjask kaupa vatnsdrykkinn ef eigi væri betra fagnaðar þangat at vi[tj]a, sá er áðr þolir sár ok sviða til b[ana]ns.

Annat kann ek þér þaðan segja. Geit sú er Heiðrún heitir stendr uppi á Valhöll ok bítr barr af limum trés þess er mjök er nafnfrægt, er Léraðr heitir, en ór spenum hennar rennr mjöðr sá er hon fyllir skapker hvern dag. Þat er svá mikit at allir einherjar verða fulldruknir af."

Þá mælti Gangleri: "Þat er þeim geysihaglig geit. Forkunnar góðr viðr mun þat vera er hon bítr af!"

Þá mælti Hár: "Enn er meira mark at of hjörtinn Eirþyrni, er stendr á Valhöll ok bítr af limum þess trés, en af hornum <hans> verðr svá mikill dropi at niðr kemr í Hvergelmi, en þaðan af falla ár þær er svá heita: Síð, Víð, Sekin, Ekin, Svöl, Gunnþró, Fjörm, Fimbulþul, Gipul, Göpul, Gömul, Geirvimul, þessar falla um ásabygðir. Þessar eru enn nefndar: Þyn, Vin, Þöll, Böll, Gráð, Gunnþráin, Nyt, Nöt, Nönn, Hrönn, Vína, Veg, Svinn, Þjóðnuma."

Annat kann ek segja þér þaðan. Geit sú er Heiðrún heitir stendr upp í Valhöll ok bítr barr af limum trés þess er mjök er nafnfrægt, er Lefaðr heitir, en ór spenum hennar rennr mjöðr sá er hon fyllir skapker hvern dag. Þat er svá mikit at allir einherjar verða fulldruknir af."

Þá mælti Gangleri: "Þat er þeim geysihaglig geit. Forkunnar viðr mun sá vera er hon bítr!"

Þá svarar Hár: "Enn er meira mark at um hjörtinn Eikþyrra, er stendr í Valhöll ok bítr af limum þess trés, en af hornum <hans> verðr svá mikill dropi at niðr kømr í Hvergelmi, ok þaðan af falla þær ár er svá heita: Síð, Víð, Sekin, Ekin, Svöl, Gunnþró, Fjörm, Fimbul, Gipul, Göpul, Gömul, Geirvimul, þessar falla um ásabygðir. Þessar eru enn: Þyn, Vin, Þöll, Höll, Gráð, Gunnþorm, Nyt, Nöt, Nönn, Hrönn, Vína, Vog, Svinn, Þjóðnuma."

Annat kann ek segja þér þaðan. Geit sú er Heiðrún heitir stendr uppi á Valhöll ok bítr barr af limum trés þess er mjök er nafnfrægt, er Léraðr heitir, en ór spenum hennar rennr mjöðr sá er hon fyllir skaptker þat hvern dag, er svá er mikit at allir einherjar verða fulldruknir af."

Þá mælti Gangleri: "Þat er þeim geysihaglig geit. Forkunnar góðr viðr mun sá vera er hon bítr af!"

Þá sagði Hár: "Enn er meira mark of hjörtinn Eikþyrni, er stendr á Valhöll ok bítr af limum þess trés, en af hornum hans verðr svá mikill dropi at niðr kemr í Hvergelmi, ok þaðan af falla þær ár er svá heita: Síð, Víð, Sekin, Ekin, Svöl, Gunnþró, Fjörm, Fimbul, Þul, Gipul, Göpul, Gömul, Geirrumul, þessar falla um ásabygðir. Þessar eru enn nefndar: Þyn, Vin, Þöll, Höll, Gráð, Gunnþorin, Nyt, Nöt, Nönn, Hrönn, Vína, Veg, Svinn, Þjóðnuma."

Geit sú er Heiðrún heitir stendr uppi á Valhöll ok bítr barr af limum trés þess er Léraðr heitir, en ór spenum hennar rennr mjólk er hon fyllir með skaptkerit, þær eru svá miklar at allir einherjar verða fulldruknir af."

Þá segir Gangleri: "Haglig g[e]it er þat. Góðr viðr mun þat vera er hon bítr af!"

Þá segir Hár: "Meira er v[er]t um hjört[i]nn Takþyrni, er stendr á Valhöll ok bítr af limum þessa trés, en af hornum hans verðr svá mikill dropi at niðr kemr í Hvergelmi, ok þaðan falla þær ár er svá heita: Síð, Víð, Sækin, Ækin, Svöll, Gunnþró, Fjörm, Fimbulþul, Gipul, Gjöful, Gömul, Geirumul, þessar falla um ásabygðir. Þessar eru enn nefndar: Fyri, Vinþöll, Höll, Gráð, Gunnþró, Nött, Reytt, Nönn, Hrönn, Vína, Veglun, Þjóðnuma."

GYLFAGINNING 40 [R] GYLFAGINNING 40 [T] GYLFAGINNING 40 [W] GYLFAGINNING 40 [U]

Þá mælti Gangleri: "Þetta eru undarlig tíðindi er nú sagðir þú. Geysimikit hús mun Valhöll vera, allþröngt mun þar opt vera fyrir durum."

Þá svarar Hár: "Hví spyrr þú eigi þess hversu margar dyrr eru á Valhöll eða hversu stórar? Ef þú heyrir þat sagt þá muntu segja at hitt er undarligt ef eigi má ganga út ok inn hverr er vill. En þat er með sönnu at segja at eigi er þrøngra at skipa hana en ganga í hana. Hér máttu heyra í Grímnismálum:

Þá mælti Gangleri: "Þetta eru undarlig tíðindi er nú sagðir þú. Geysimikil hús munu vera í Valhöll, allþ<r>öngt mun þar opt vera fyrir dyrum."

Þá svarar Hár: "Hví spyrðu eigi þess hversu margar dyrr eru á höllinni eða hversu stórar? Ef þú heyrir þat sagt þá muntu segja at hitt er undarligt ef eigi má ganga út ok inn hverr er vill. En þat er með sönnu at segja at eigi er þrøngra at skipa hana en ganga í hana. Hér máttu heyra í Grímnismálum:

Þá mælti Gangleri: "Þetta eru undarlig tíðindi er nú sagðir þú. Geysimikit hús mun Valhöll vera, allþröngt mun þar opt fyrir dyrum vera."

Þá sagði Hár: "Hví spyrr þú eigi þess hversu margar dyrr eru á höllinni eða hversu stórar? Ef þú heyrir þat sagt þá muntu segja at hitt er undarligt ef eigi má ganga út ok inn hverr er vill. En <þat> er með sönnu at segja at eigi er þrøngra at skipa hana en ganga í hana. Hér máttu heyra í Grímnismálum:

Þá segir Gangleri: "Mikit hús mun Valhöll vera, ok þröngt fyrir dyrum."

Þá segir Hár:

49. Fimm hundrað dura
ok of fjórum tøgum,
svá hygg ek á Valhöllu vera.
Átta hundruð einherja
ganga senn ór einum durum
þá er þeir fara með vitni
                   [ at vega."
49. Fimm hund<ruð> dura
ok of fjórum tugum,
svá hygg ek Valhöll vera.
Átta hundruð einherja
ganga senn ór einum durum
þá er þeir fara með vitni
                   [ at vega."
49. Fimm hundruð dyra
ok of fjórum tugum,
svá hygg ek á Valhöll vera.
Átta hundruð einherja
ganga senn ór einum durum
þá er þeir fara við vitni
                   [ at vega."
47. Fimm hundruð dyra
ok fjóra tugu,
svá hygg ek á Valhöllu vera.
Átta hundruð einherja
ganga ór einum dyrum
þá er þeir [ga]nga við vitni
                   [ at vega."
GYLFAGINNING 41 [R] GYLFAGINNING 41 [T] GYLFAGINNING 41 [W] GYLFAGINNING 41 [U]

Þá mælti Gangleri: "Allmikill mannfjölði er í Valhöll, svá njóta trú minnar at allmikill höfðingi er Óðinn er hann stýrir svá miklum her. Eða hvat er skemtun einherjanna þá er þeir drekka eigi?"

Hár segir: "Hvern dag þá er þeir hafa klæzk, þá hervæða þeir sik ok ganga út í garðinn ok berjask ok fellr hverr á annan. Þat er leikr þeira. Ok er líðr at dögurðarmáli, þá ríða þeir heim til Valhallar ok setjask til drykkju, svá sem hér segir:

Þá mælti Gangleri: "Allmikill mannfjölði er í Valhöll, svá njóta ek trú minnar at allmikill höfðingi er Óðinn er hann stýrir svá miklum her. Eða hvat er skemtan einherja?"

Hár segir: "Þá er þeir drekka eigi, þá fara þeir út í garðinn ok berjask ok fellir hverr annan. Þat er leikr þeira. Ok er líðr at dögurðarmáli, þá ríða þeir heim til hallarinnar ok setjask til drykkju, svá sem hér segir:

Þá mælti Gangleri: "Allmikill mannfjölði er í Valhöllu, svá njóta ek trú minnar, allmikill höfðingi er Óðinn er hann stýrir svá miklum her. Eða hvat er skemtan einherjanna þá er þeir drekka eigi?"

Hár sagði: "Hvern dag er þeir hafa klæzk, þá hervæða þeir sik ok ganga út í garðinn ok berjask ok fellir hverr annan. Þat er leikr þeira. Ok er líðr at dögurðarmáli, þá ríða þeir heim til hallarinnar ok setjask til drykkju, svá sem hér segir:

Þá segir Gangleri: "Mikit fjölmenni er í V[al]höllu. Eða hvat <er> skemtun einherja þá er þeir drekka eigi?"

Hár segir: "Þá er þeir hafa klæzk, ganga þeir í garðinn út ok berjask ok fellir hverr annan. Þat er leikr þeira. Ok at dagverði ríða þeir til Valhallar ok drykkju, sem hér segir:

50. Allir einherjar
Óðins túnum í
höggvask hverjan dag.
Val þeir kjósa
ok ríða vígi frá,
sitja meir um sáttir saman.
50. Allir einherjar
Óðins túnum í
höggvask hverjan dag.
Val þeir kjósa
ok ríða vígi frá,
sitja meir um sáttir saman.
50. Allir einherjar
Óðins túnum í
höggvask hverjan dag.
Val þeir kjósa
ok ríða vígi frá,
sitja meir um sáttir saman.
48. Allir einherjar
Óðins túnum í
höggvask hvern dag.
Val þeir kjósa
ok ríða vígi frá,
sitja meir um sáttir saman.

En satt er þat er þú sagðir: mikill er Óðinn fyrir sér. Mörg dœmi finnask til þess. Svá er hér sagt í orðum sjálfra ásanna:

En satt er þat er þú sagðir: mikill er Óðinn fyrir sér. Mörg dœmi finnask til þess. Svá er hér sagt í orðum sjálfra ásanna:

En satt er þat er þú sagðir: mikill er Óðinn fyrir sér. Mörg dœmi finnask til þess. Svá er hér sagt í orðum sjálfra ásanna:

Ok enn segir:

51. Askr Yggdrasils
hann er œztr viða,
en Skíðblaðnir skipa,
Óðinn ása,
en jóa Sleipnir,
Bifröst brúa,
en Bragi skálda,
Hábrók hauka,
en hunda Garmr."
51. Askr Yggdrasils
hann er œztr viða,
en Skíðblaðnir skipa,
Óðinn ása,
en jóa Sleipnir,
Bifröst brúa,
en Bragi skálda,
Hábrók hauka,
en hunda Garmr."
51. Askr Yggdrasils
hann er œztr viða,
en Skíðblaðnir skipa,
Óðinn ása,
en jóa Sleipnir,
Bifröst brúa,
en Bragi skálda,
Hábrók hauka,
en hunda Garmr."
49. Askr Yggdrasils
er œztr viða,
en Skíðblaðnir skipa,
Óðinn ása,
en jóa Sleipnir,
Bifröst brúa,
en Br[a]gi skálda,
Hábrók hauka,
en hunda Garmr."
GYLFAGINNING 42 [R] GYLFAGINNING 42 [T] GYLFAGINNING 42 [W] GYLFAGINNING 42 [U]

Þá mælti Gangleri: "Hverr á þann hest Sleipni? Eða hvat er frá honum at segja?"

Hár segir: "Eigi kanntu deili á Sleipni ok eigi veiztu atburði af hverju hann kom, en þat mun þér þykkja frásagnar vert.

Þá mælti Gangleri: "Hverr á þann hest Sleipni? Eða hvat er frá honum at segja?

Hár segir: "Eigi kanntu deili á Sleipni ok eigi veiztu atburði af hverju hann kom, en þat mun þér þykkja frásagnar vert.

Þá mælti Gangleri: "Hverr á þann hest Sleipni? Eða hvat er frá honum at segja?"

Hár sagði: "Eigi kanntu deili á Sleipni ok eigi veiztu atburði af hverju hann kom, en þat mun þér þykkja frásagnar vert.

Frá því er er Loki gat Sleipni við Svaðilfœra. Gangleri segir: "Hvaðan kom hestrinn Sleipnir?"

Þat var snimma í öndverða bygð goðanna, þá er goðin höfðu sett Miðgarð ok gert Valhöll, þá kom þar smiðr nökkvorr ok bauð at gera þeim borg á þrim misserum svá góða at trú ok ørugg væri fyrir bergrisum ok hrímþursum þótt þeir komi inn um Miðgarð. En hann mælti sér þat til kaups at hann skyldi eignask Freyju, ok hafa vildi hann sól ok mána. Þá gengu æsirnir á tal ok réðu ráðum sínum, ok var þat kaup gert við smiðinn at hann skyldi eignask þat er hann mælti til ef hann fengi gert borgina á e<i>num vetri. En hinn fyrsta sumarsdag, ef nökkvorr hlutr væri ógjörr at borgi<nni>, þá skyldi hann af kaupinu. Skyldi hann af øngum manni lið þiggja til verksins. Ok er þeir sögðu honum þessa kosti, þá beiddisk hann at þeir skyldu lofa <at hann> hefði lið af hesti sínum er Svaðilfœri heitir. En því réð Loki er þat var til lagt við hann.

Þat var snimma í öndverða bygð guðanna, þá er guðin höfðu sett Miðgarð ok gört Valhöll, þá kom þar smiðr nökkurr ok bauð at gøra þeim borg á þrim misserum svá góða at trú ok ørugg væri fyrir bergrisum ok hrímþursum þótt þeir kœmi inn um Miðgarð. En hann mælti sér þat til kaups at hann skyldi eignask Freyju, ok hafa vildi hann sól ok mána. Þá gengu æsirnir á tal ok réðu ráðum sínum, ok var þat kaup gört við smiðinn at hann skyldi eignask þat er hann mælti til ef hann fengi gört borgina á einum vetri. En inn fyrsta dag sumars, ef nökkurr hlutr væri ógörr at borginni, þá skyldi hann af kaupinu, ok skyldi hann af øngum manni lið þiggja til verksins. En er þeir sögðu honum þessa kosti, þá beiddisk hann at þeir skyldu lofa at hann hefði lið af hesti sínum er Svaðilfœri heitir. En því réð Loki er þat var til lagt við hann.

Þat var snemma í öndverða bygð guðanna, þá er guðin höfðu sett Miðgarð ok gört Valhöll, kom þar smiðr nökkurr ok bauð at gera þeim borg á þrim misserum svá trausta at ørugg væri fyrir bergrisum ok hrímþussum þóat þeir kœmi inn um Miðgarð. En hann mælti sér þat til kaups at hann skyldi eignask Freyju, ok hafa vildi hann sól ok mána. Þá gengu æsir á tal ok réðu ráðum sínum, ok var þat kaup gört við smiðinn at hann skyldi eignask þat er hann mælti til ef hann fengi gört borgina á einum vetri. En hinn fyrsta sumarsdag, ef nökkurr hlutr væri ógjörr at borginni, þá skyldi hann af kaupinu. Skyldi hann af engum manni lið þiggja til verksins. En er þeir sögðu honum þessa kosti, þá beiddisk hann at þeir skyldu lofa at hann hefði lið af hesti sínum er Svaðilfari heitir. En því réð Loki er þat var til lagt við hann.

Hár segir: "Smiðr nökk[u]rr kom til ása ok bauð at gera þeim borg á þrim misserum þá er ørugg væri fyrir bergrisum. En hann mælti til ka[ups] at eiga Freyju, ok hafa vill hann sól ok mána. Þá ræddu æsirnir at ef nökkurr hlutr væri vangerr at borginni sumardag inn fyrsta, þá skyldi hann af kaupinu, ok engi maðr skyldi honum lið ve[i]ta. Hann beiddisk at hafa lið af hesti sínum Svaðilfœra, ok o[lli] því tillagi Loki.

Hann tók til hinn fyrsta vetrardag at gera borgina, en of nætr dró hann til grjót á hestinum. En þat þótti ásunum mikit undr hversu stór björg sá hestr dró, ok hálfu meira þrekvirki g[er]ði hestrinn en smiðrinn. En at kaupi þeira váru sterk vitni ok mörg sœri, fyrir því at jötnum þótti ekki trygt at vera með ásum griðalaust ef Þórr kvæmi heim, en þá var hann farinn í austrveg at berja tröll. En er á leið vetrinn, þá sóttisk mjök borgargerðin ok var hon svá há ok sterk at eigi mátti á þat leita. En þá er þrír dagar váru til sumars, þá var komit mjök at borghliði.

Hann tók til hinn fyrsta vetrardag at gøra borgina, en of nætr dró hann til grjót á hesti<n>um. En þat þótti ásunum mikit undr hversu stór björg sá hestr dró, ok hölfu meira þrekvirki gørði hestrinn en smiðrinn. En at kaupi þeira váru sterk vitni ok mörg sœri, fyrir því at jötnum þótti ekki trygt at vera með ásum griðalaust ef Þórr kœmi heim, en þá var hann farinn í austrveg at berja tröll. En er á leið vetrinn, þá sóttisk mjök borgargjörðin ok var hon svá há ok sterk at eigi mátti á þat leita. En þá er þrír dagar váru til sumars, þá var komit mjök at borgarhliði.

Hann tók til inn fyrsta vetrardag at gøra borgina, en of nætr dró hann til grjót á hestinum. En þat þótti ásum mikit undr hversu stór björg sá hestr dró, ok hálfu meira þrekvirki gerði hestrinn en smiðrinn. En at kaupi þeira váru sterk vitni ok mörg sœri, fyrir því at jötnum þótti ekki trygt at vera með ásum griðalaust ef Þórr kœmi heim, en þá var hann farinn í austrveg at berja tröll. En er á leið vetrinn, þá sóttisk mjök borgarsmíðin ok var hon svá há ok sterk at eigi mátti á þat leita. En þá er þrír dagar váru til sumars, þá var komit mjök at borghliði.

Hann gerði borgina ok dró til grjót um nætr á hestinum. Undr þótti ásunum hve stór björg hann fœrði til. Hálfu meira gerði hestrinn en smiðrinn. En at kaupinu váru sterk vitni, því at jötunninn þóttisk griðalauss með ásum, ef jötunninn væri þar er Þórr kœmi heim, en hann var farinn í austrveg at berja tröll. Borgin var sterk ok há svá at eigi mátti á þat leita.

Þá settusk guðin á dómstóla sína ok leituðu ráða, ok spurði hverr annan hverr því hefði ráðit at gipta Freyju í Jötunheima eða spilla loptinu ok himninum svá at taka þaðan sól ok tungl ok gefa jötnum. En þat kom ásamt með öllum at þessu mundi ráðit hafa sá er flestu illu ræðr, Loki Laufeyjarson, ok kváðu hann verðan ills dauða ef eigi hitti hann ráð til at smiðrinn væri af kaupinu, ok veittu Loka atgöngu. En er hann varð hræddr þá svarði hann eiða at hann skyldi svá til haga at smiðrinn skyldi af kaupinu, hvat sem hann kostaði til.

Ok it sama kveld er smiðrinn ók út eptir grjótinu með hestinn Svaðilfœra, þá hljóp ór skóginum nökkvorum merr at hestinum ok hrein við. En er hestrinn kendi hvat hrossi þetta var, þá œddisk hann ok sleit sundr reipin ok hljóp til merarinnar, en hon undan til skógar ok smiðrinn eptir ok vill taka hestinn. En þessi hross hlaupa alla nótt ok dvelsk smíðin þá nótt. Ok eptir um daginn varð ekki svá smíðat sem fyrr hafði orðit. Ok þá er smiðrinn sér at eigi mun lokit verða verkinu, þá fœrisk smiðrinn í jötunmóð. En er æsirnir sá þat til víss at þar var bergrisi kominn, þá varð eigi þyrmt eiðunum, ok kölluðu þeir á Þór, ok jafnskjótt kom hann, ok því næst fór á lopt hamarrinn Mjölnir, galt þá smíðarkaupit ok eigi sól ok tungl, heldr synjaði hann honum at byggva í Jötunheimum ok laust þat hit fyrsta högg er haussinn brotnaði í smán mola ok sendi hann niðr undir Niflhel.

Þá settusk guðin á dómstóla ok leituðu ráða, ok spurði hverr annan hverr því hefði ráðit at gipta Freyju í Jötunheima eða spilla loptinu ok himnunum svá at taka þaðan sól ok tungl ok gefa jötnum. En þat kom ásamt með öllum at þessu mundi ráðit hafa sá er flestu illu ræðr, Loki Laufeyjarson, ok kváðu hann verðan ills dauða ef eigi hitti hann ráð til at smiðrinn væri af kaupinu, ok veita Loka atgöngu. En er hann varð hræddr þá svarði hann eiða at hann skyldi svá til haga at smiðrinn væri af kaupinu, hvat sem hann kostaði til.

Ok it sama kveld er smiðrinn ók út eptir grjótinu með hestinn Svaðilfœra, þá hljóp ór skógi nökkurum merr ok at hestinum ok hrein við. En er hestrinn kendi hvat hrossa þetta var, þá œddisk hann ok sleit sundr reipin ok hljóp til merarinnar, en hon undan til skógar ok smiðrinn eptir ok vill taka hestinn. En þessi hross hlaupa alla nótt, ok eptir um daginn varð ekki svá smíðat sem fyrr hafði. Ok þá er smiðrinn sér at eigi mun lokit verða verkinu, þá fœrisk smiðrinn í jötunmóð. En er æsirnir sá þat til víss at þar var bergrisi kominn, þá varð eigi þyrmt eiðunum, ok kölluðu þeir á Þór, ok jafnsnart kom hann, ok því næst fór á lopt hamarrinn Mjölnir. Galt hann þá smíðarkaupit ok eigi sól eða tungl, heldr synjað<i> hann honum at byggja í Jötunheimum ok laust þat it fyrsta högg er haussinn brotnaði í smámola, en sendi hann niðr undir Niflheim.

Þá settusk guðin á dómstóla sína ok leituðu ráða, ok spurði hverr annan hverr því hefði ráðit at gipta Freyju í Jötunheima eða spilla loptinu ok himninum svá at taka þaðan sól ok tungl ok gefa jötnum. En þat kom ásamt með öllum at þessu mundi ráðit hafa sá er flestu illu ræðr, Loki Laufeyjarson, ok sögðu hann verðugan ills dauða ef eigi hitti hann ráð til at smiðrinn væri af kaupinu, ok veittu Loka atgöngu. En er hann varð hræddr þá sór hann eiða at hann skyldi svá til haga at smiðrinn væri af kaupinu, hvat sem hann kostaði til.

Ok hit sama kveld er smiðrinn ók út eptir grjótinu með hestinn Svaðilfara, þá hljóp ór skógi nökkurum merr ok at hestinum ok hrein við. En er hestrinn kendi hvat hrossa þat var, þá œddisk hann ok sleit sundr reipin ok hljóp á skóginn, en hon undan ok smiðrinn eptir ok vill taka hestinn. En þessi hlaupa alla nótt ok dvelsk smíðin. Þá nótt ok eptir um daginn varð ekki svá smíðat sem vant var. Ok þá er smiðrinn sér at eigi mun lokit verða verkinu, þá fœrisk smiðrinn í jötunmóð. En er æsirnir sá þat til víss at þar var bergrisi kominn, þá varð eigi þyrmt eiðunum, ok kölluðu þeir á Þór, ok jafnskjótt kom hann, ok því næst fór á lopt hamarrinn Mjölnir. Galt hann þá smíðarkaupit ok eigi sól eða tungl, heldr synjaði hann honum at byggja í Jötunheimum ok laust þat hit fyrsta högg at haussinn brotnaði í smán mola en sendi hann niðr undir Niflhel.

En er þrír dagar váru eptir smíðarinnar, þá settusk guðin í sæti sín ok spurði hverr annan hverr því réði at gipta Freyju í Jötunheima eða spilla loptinu, ef himinninn døktisk ef sól eða tungl væri í brott tekin ok gefit jötnum. En þat kom nú ásamt með þeim at Loki þótti ráðit hafa, létu hann verðan ills dauðdaga ef eigi hitti hann ráð til at smiðrinn v[ær]i af kaupinu, ok veittu nú Loka atgöngu. En er hann varð hræddr, svarði hann eið at hann mundi svá til haga at smiðrinn væri af kaupinu, hvat sem hann kostaði til.

En er smiðrinn ók eptir grjótinu með hestinum Svaðilfœra, þá hljóp ór skógi merr nökkur ein samt ok hrein ok hvein við. En hestrinn kendi hvárt hrossit var, ok œrðisk ok sleit í sundr reipin ok hljóp til merarinnar, en hon til skógar undan ok smiðrinn eptir ok vill taka hestinn. En hrossin hlaupa alla nóttina ok dvelsk smíðin þá nótt, ok eptir um daginn varð ekki svá smíðat sem fyrri. En er hann sér at eigi má smíðat verða, fœrðisk hann í jötunmóð. En er æsirnir sá þat, var eigi þyrmt eiðunum, ok nefndu Þór, ok þegar kom hann, ok fœrði á lopt hamarinn, ok guldu þá smíðarkaupit ok laust hann í Hel ok sendu í Niflheim.

En Loki hafði þá ferð haft til Svaðilfœra at nökkvoru síðar bar hann fyl. Þat var grátt ok hafði átta fœtr, ok er sá hestr beztr með goðum ok mönnum. Svá segir í Völuspá:

En Loki hafði þá ferð haft til Svaðilfœra at nökkuru síðar bar hann fyl. Þat var gott ok hafði átta fœtr, ok er sá hestr með guðum ok mönnum beztr. Svá segir í Völuspá:

En Loki hafði þá ferð haft til Svaðilfœra at nökkuru síðar bar hann fyl. Þat hafði átta fœtr, ok er sá hestr baztr með guðum ok mönnum. Svá segir í Völuspá:

En Loki hafði þá för til Svaðilfœra at hann bar fyl. Þat var grátt at lit ok hafði átta fœtr. Sá hestr var beztr með guðum ok mönnum. Svá segir í Völuspá:

52. Þá gengu regin öll
á rökstóla,
ginnheilug goð,
ok of þat gættusk,
hverr hefði lopt allt
lævi blandit
eða ætt jötuns
Óðs mey gefna.

53. Á gengusk eiðar,
orð ok sœri,
mál öll meginlig
er á meðal fóru.
Þórr einn þat vann,
þrunginn móði,
hann sjaldan sitr
er hann slíkt of fregn."

52. Þá gengu regin öll
á rökstóla,
ginnheilug guð,
ok of þat gættusk,
hverr hefði lopt allt
lævi blandit
eða ætt jötuns
Óðs mey gefna.

53. Á gengusk eiðar,
orð ok sœri,
mál öll meginlig
er á meðal váru.
Þórr einn þar vá,
þrunginn móði,
hann sjaldan sitr
er hann slíkt of fregn."

52. Þá gengu regin öll
á rökstóla,
ginnheilug goð,
ok um þat gættusk,
hverr hefði lopt allt
lævi blandit
eða ætt jötuns
Óðs mey gefna.

 
 
 
 
53. Þórr einn þat vá,
þrunginn móði,
hann sjaldan sitr
er hann slíkt of fregn."

50. Þá gengu regin öll
á rökstóla,
ginnheilug guð,
ok um þat gættusk,
hverr hefði lopt
lævi blandit
eða ætt jötuns
óskmey gefn[a].

51. Á gengusk eiðar,
orð ok sœri,
mál öll meginlig
er á meðal fóru.
Þórr einn þar vá,
þrunginn móði,
hann sjaldan sitr
er hann slíkt of fregn."

GYLFAGINNING 43 [R] GYLFAGINNING 43 [T] GYLFAGINNING 43 [W] GYLFAGINNING 43 [U]

Þá mælti Gangleri: "Hvat er at segja frá Skíðblaðni er hann er beztr skipa? Hvárt er ekki skip jaf<n>gott sem hann er eða jafnmikit?"

Hár segir: "Skíðblaðnir er beztr skipanna ok með mestum hagleik gerr, en Naglfari er mest skip, þat er á Muspell. Dvergar nökkvorir, synir Ívalda, gerðu Skíðblaðni ok gáfu Frey skipit. Hann er svá mikill at allir æsir megu skipa hann með vápnum ok herbúnaði, ok hefir hann byr þegar er segl er dregit, hvert er fara skal. En þá er eigi skal fara með hann á sæ, þá er hann görr af svá mörgum hlutum ok með svá mikilli list at hann má vefja saman sem dúk ok hafa í pung sínum."

Þá mælti Gangleri: "Hvat er at segja frá Skíðblaðni er hann er beztr skipa? Hvárt er ekki skip jafnmikit sem hann?"

Hár segir: "Skíðblaðnir er beztr skipanna ok með mestum hagleik görr, en Naglfar er mest skip, þat á Muspell. Dvergar nökkurir, synir Ívalda, gørðu Skíðblaðni ok gáfu Freyju skipit. Hann er svá mikill at allir æsir megu skipa hann með vápnum ok herbúnaði, ok hefir hann byr þegar er segl er dregit, hvert er fara skal. En þá er eigi skal með hann á sæ, þá er hann görr af svá mörgum hlutum ok með svá mikilli list at hann má vefja saman sem dúk ok hafa í pung sínum."

Þá mælti Gangleri: "Hvat er at segja frá Skíðblaðni er hann er beztr skipa? Hvárt er ekki skip jafnmikit sem hann?"

Hár svaraði: "Skíðblaðnir er beztr skipanna ok með mestum hagleik gört, en Naglfar er mest skip. Dvergar nökkurir, synir Ívalda, gørðu Skíðblaðni ok gáfu Frey skipit. Hann er svá mikill at allir æsir megu skipa hann með vápnum ok herbúnaði, ok hefir hann byr þegar er segl er upp dregit, hvert er fara skal. En þá er eigi skal með hann á sjó fara, þá er hann görr af svá mörgum hlutum ok með svá mikilli list at hann má vefja saman sem dúk ok hafa í pungi sínum."

Þá spyrr Gangleri: "Hvat er sagt frá Skíðblaðni, er hann bezt skipa?"

Hár segir: "Hann er beztr ok hagligastr, en Naglfari er mestr, þat eiga Muspellsmegir. Dvergar nökkurir gerð[u] Skíðblaðni ok gáfu Freyju. Hann er svá mikill at allir mega skipa hann meðr herbúnaði, ok hefir byr þegar segl er dregit upp, hvert er fara vill. En ef eigi skal honum á sæ fara, þá er hann gerr af svá mörgum hlutum at hann má vefja saman ok hafa í pungi sínum."

[HOME][GYLFAGINNING]